In gesprek met landschapsecoloog Paul Chardon. Over zonneparken en hun invloed op de biodiversiteit en de ecologische maatregelen die worden genomen bij Zonnepark De Grift in Nijmegen.
Zonneparken: negatief voor de natuur?
Dit is geen vraag die simpel met ‘ja’ of ‘nee’ beantwoord kan worden. Een zonnepark in een mooi natuurgebied: dat zal inderdaad veel beschadigen. Maar leg je een zonnepark aan op een agrarische akker of een grasland, dan is er niet veel aanwezig om te beschadigen. Paul: ‘Je moet steeds goed kijken naar de uitgangssituatie. Een terrein met, bijvoorbeeld, veel weidevogels. Daar moet je geen panelen leggen. Zodra een zonnepark nadelig is, laat het dan. Leg ze aan waar niet veel leven is. Op akkers of graslanden. Op deze plekken kun je maatregelen treffen die een positieve bijdrage leveren aan de biodiversiteit.’
Nieuw leven creëren
Dus, kies een plek waar niet veel biodiversiteit aanwezig is én richt je zonnepark zo in dat je nieuwe biodiversiteit kunt creëren. Het creëren van nieuwe biodiversiteit? Ja! Een ‘clean’ zonnepark doet natuurlijk weinig voor de natuur. Een grasland met enkel lange rijen van zonnepanelen, daar ga je geen nieuw leven mee creëren. Maar je kunt zonneparken op zo’n manier inrichten dat er een meerwaarde bestaat.
En dat is precies wat ontwikkelstichting Wiek-II doet met zonnepark De Grift. In samenwerking met Paul Chardon verwelkomen ze naast zonne-energie binnenkort ook nieuwe natuur en nieuwe dieren. Hoe doen? Je leest het hier.
Opstelling van de zonnepanelen is cruciaal
Een belangrijk punt is de opstelling van de panelen. Je hebt rijen zonnepanelen, die in een landschap naast elkaar gerangschikt staan. Hoe dichter de panelen op elkaar staan, hoe minder zonlicht de bodem kan bereiken. Maar zonlicht is belangrijk voor leven.
Als je de panelen nét iets uit elkaar zet, zodat de zonneschijn de bodem kan bereiken, kunnen er kruiden groeien tussen de panelen. Inheemse kruiden, zoals margrieten en fluitenkruid, zijn erg belangrijk. Kruiden zijn een voedselbron voor insecten en ze geven beschutting.
Combinatie van zonnepark en biodiversiteit
‘Daarbij gaan we bij zonnepark De Grift struweel aanplanten. Struweel zijn struiken die in Nederland al voorkomen. In het voorjaar geven ze bloesem, en dus nectar en stuifmeel voor insecten. Op insecten komen vogels af. In het struweel kunnen vogels hun nesten bouwen en in het najaar komen er bessen aan de struiken. Deze combinatie van zonnepark en ecologie is een win-win en zorgt voor meer biodiversiteit op wat nu een akker is.
Bij De Grift loopt een belangrijke sloot door het park heen. Deze sloot krijgt natuurvriendelijke oevers, zodat flora en fauna zich daar beter kunnen settelen. De waterkwaliteit neemt toe, wat ook weer een positieve invloed heeft op de vissen in het water. Dan kunnen de kikkers ook weer zonnen op de oever. Ja, dat doen ze dus.
Alles is met elkaar verbonden
Paul: ‘Als je voor de ene soort iets doet, heeft dat weer invloed op een andere soort. Alles is met elkaar verbonden.’ Het gaat altijd weer over de juiste afweging. En verder kijken dan enkel de duurzame energie opbrengst. Veel ontwikkelaars zijn vooral bezig met het maximaliseren van hun opbrengst. Hoe meer panelen, hoe meer opbrengst.
Als je struweel gaat aanplanten, kun je een paar panelen minder plaatsen. En hoezo, groen rondom de voet van je windmolen? Dat draagt niet bij aan de opbrengst, maar kost wel geld om aan te leggen en te onderhouden. Paul: ‘Dat is zonde. Elk menselijk handelen heeft invloed op de natuur, daar moeten we bij stilstaan. En waar nodig, moeten we dat omzetten in iets positiefs’.
Het hoogst noodzakelijke uit de omgeving halen, met respect voor alle aspecten van de natuur. Dat is ook het streven op De Grift: zonnepanelen op een groene strook waar zich al een aantal windmolens bevinden en struiken, kruiden en mooie slootoevers. Deze plekken zijn een voedselbron of vormen een schuilplek aan dieren. De panelen zelf fungeren zelfs als uitkijkpunt voor sommige vogels.
Tess Verhees
